Usvojene izmene i dopune Zakona o porezu na dodatu vrednost
Poreske vesti
Decembar 2020-1
Usvojene izmene i dopune Zakona o porezu na dodatu vrednost
Narodna Skup?tina Republike Srbije je dana 17. decembra 2020. godine usvojila Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu vrednost, koji je objavljen u Slu?benom Glasniku RS br. 153 od 21. decembra 2020. godine.
Zakon je stupio na snagu 29. decembra 2020. godine, a usvojene izmene i dopune se primenjuju od 1. januara 2021. godine.
Pregled i detaljnije poja?njenje najnovijih izmena i dopuna Zakona dat je u nastavku:
Suzena primena pravila za utvrdivanje poreskog du?nika za promet iz oblasti gradevinarstva
Ovo je jedna od najznacajnijih izmena zakona koja je imala za cilj olak?anje primene propisa PDV u ovoj oblasti.
Naime, dosada?nji izuzetak od op?teg pravila za utvrdivanje poreskog du?nika u oblasti gradevinarstva, propisan clanom 10. stav 2. tacka 3) Zakona, ogranicen je iskljucivo na slucajeve kada je vrednost prometa veca od 500.000 rsd, bez PDV.
To znaci da ce se pocev od 1. januara.2021. godine poreskim du?nikom za promet iz oblasti gradevinarstva smatrati primalac dobara/usluga samo ukoliko je vrednost tog prometa veca od 500.000 rsd (uz ispunjenje ostalih propisanih uslova koji ostaju na snazi). Medutim, u slucaju da je promet jednak ili manji od propisanog limita, primenjivace se op?te pravilo tj. obavezu obracuna PDV i iskazivanja u racunu i evidencijama ima obveznik PDV koji vr?i promet.
Pomenuto pravilo se ne primenjuje na promet koji je izvr?en nakon dana pocetka primene Zakona, a za koji je avans naplacen do 31.12.2020. godine.
Nova pravila o sporednom prometu dobara i usluga
Prema op?teva?ecoj definiciji glavnog i sporednog prometa, ako se uz isporuku dobara vr?i sporedna isporuka dobara / usluga, smatra se da je izvr?ena jedna isporuka dobara odnosno sporedni promet se oporezuje prema pravilima koja va?e za glavni promet. Takode, ako se uz uslugu vr?i sporedno pru?anje usluga / isporuka dobara, smatra se da je izvr?ena jedna usluga.
Od ovog pravila do sada je bio izuzet samo prenos prava raspolaganja na gradevinskom objektu ili ekonomski deljivoj celini u okviru gradevinskog objekta, koji se nije mogao smatrati sporednim prometom.
Izmenama Zakona pro?ireno je izuzimanje primene pomenutog pravila o glavnom i sporednom prometu, tako da se, pocev od 1. januara 2021. godine, sporednim prometom ne smatra ni:
? Prenos prava raspolaganja na pokretnim stvarima koji se vr?i uz prenos prava raspolaganja na nepokretnostima, i
? Usluga iznajmljivanja odnosno davanja na kori?cenje gradevinskog objekta ili ekonomski deljive celine u okviru objekta, koji se smatra nepokretno?cu u smislu zakona kojim se ureduje promet nepokretnosti.
Porezi
? 2018 Grant Thornton Serbia. All rights reserved. 2
To znaci da ce se ubuduce promet name?taja koji se vr?i uz promet stana smatrati i oporezovati kao zaseban promet, kao i davanje u zakup pripadajuceg gara?nog mesta uz zakup stana za potrebe stanovanja.
Preciziranje pojma vrednosni vaucer
Najnovijim izmenama Zakona samo je preciznije definisan pojam vrednosnog vaucera, odnosno otklonjene su odredene nepreciznosti koje su postojale u dosada?njoj definiciji ovog pojma.
Dakle, na osnovu izmenjene definicije, vrednosnim vaucerom se smatra instrument za koji postoji obaveza da se prihvati kao naknada ili deo naknade za isporuku dobara ili pru?anje ulsuga, ako su dobra koja se isporucuju odnosno usluge koje se pru?aju ili identitet potencijalnih isporucilaca tih dobara, kao i uslovi upotrebe vrednosnog vaucera naznaceni na samom vrednosnom vauceru ili povezanoj dokumentaciji.
Investicioni fondovi kao poreski obveznici
Prema do sada va?ecim pravilima, investicioni fondovi se nisu mogli smatrati poreskim obveznikom u smislu Zakona s obzirom da nemaju svojstvo pravnog lica.
Medutim, u cilju usagla?avanja sa zakonima kojima se ureduju otvoreni investicioni fondovi kao i alternativni investicioni fondovi, novim izmenama Zakona pro?iren je pojam poreskog obveznika, tako da se sada poreskim obveznikom smatra i otvoreni investicioni fond, odnosno alternativni investicioni fond, koji nema svojstvo pravnog lica, a koji je upisan u odgovarajuci registar nadle?nog organa u skladu sa zakonom.
Preciziranje pravila kod utvrdivanja poreske osnovice
Izmenama Zakona dopunjena je odredba kojom se propisuje nacin utvrdivanja poreske osnovice.
Naime, od 1. januara 2021. godine, poreska osnovica ne sadr?i, izmedu ostalog:
? Iznose koje obveznik naplacuje u ime i za racun drugog ako te iznose prenosi licu u cije ime i za ciji racun je izvr?io naplatu, pod uslovom da su ti iznosi posebno iskazani u racunu, kao i da su posebno evidentirani u evidencijama obveznika;
? Iznose koje obveznik potra?uje za izdatke koje je platio u ime i za racun primaoca dobara i usluga, pod uslovom da su ti iznosi posebno evidentirani u evidencijama obveznika.
U su?tini, jedina novina u odnosu na dosada?nju praksu je uvodenje obaveznosti vodenja posebne evidencije o ovim iznosima.
Poresko oslobodenje za promet dobara u postupku aktivnog oplemenjivanja
Propisano je novo poresko oslobodenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza, i to za promet dobara koja su u postupku aktivnog oplemenjivanja, za koja bi obveznik ? sticalac imao pravo na odbitak prethodnog poreza kada bi ta dobra nabavljao sa obracunatim PDV.
Naime, postupak aktivnog oplemenjivanja se uobicajeno vr?i tako ?to se roba privremeno uvozi u Srbiju radi oplemenjivanja, nakon cega se vraca u inostranstvo. Medutim, u praksi se de?ava da se ta dobra ne vracaju u inostranstvo vec ih strano lice prodaje domacem licu koje je izvr?ilo oplemenjivanje ili nekom trecem domacem licu, ?to za posledicu ima stavljanje ovih dobara u slobodan promet. U opisanom slucaju se prema dosada?njem zakonskom re?enju obracunavao PDV po dva osnova: na uvoz prilikom stavljanja u slobodan promet, kao i na promet dobara izmedu stranog i domaceg lica.
Pocev od 1. januara 2021. godine, u ovim situacijama ce se PDV obracunavati samo na uvoz dobara, buduci da je novim izmenama propisano poresko oslobodenje na promet oplemenjenih dobara na teritoriji Republike Srbije, uz ispunjenje uslova da se promet vr?i obvezniku PDV koji bi imao pravo na odbitak prethodnog poreza kada bi ta dobra nabavljao sa obracunatim PDV.
Poreska oslobodenja bez prava na odbitak prethodnog poreza
Prema najnovijim izmenama Zakona propisana su dva nova poreska oslobodenja bez prava na odbitak prethodnog poreza, i to kod:
? Prenosa virtuelnih valuta i zamene virtuelnih valuta za novcana sredstva u skladu sa zakonom kojim se ureduje digitalna imovina.
Prelaznim re?enjem je primena ovog oslobodenja vezana za pocetak primene zakona kojim se ureduje digitalna imovina.
? 2018 Grant Thornton Serbia. All rights reserved. 3
? Prometa zemlji?ta, kao i na davanje u zakup tog zemlji?ta.
Ovde se radi samo o preciziranju vec postojece norme u smislu da se od sada poresko oslobodenje primenjuje na sve vrste zemlji?ta.
Promet polovnih dobara
Izmenama Zakona na potpuno nov nacin je ureden poseban postupak oporezivanja polovnih dobara. Novine se ogledaju u sledecem:
? Uvedeno je pravo obveznika koji se bavi prometom polovnih dobara da u svakom konkretnom slucaju bira da li ce primeniti poseban ili op?ti postupak oporezivanja;
? Omoguceno je da se poseban postupak oporezivanja primenjuje i u slucaju kada su polovna dobra uvezena i placen PDV na uvoz, ?to do sada nije bilo moguce;
? U slucaju da se odabere primena posebnog postupka oporezivanja, obveznik nece imati vi?e obavezu poredenja obracunatog PDV na razliku i iznosa poreza na prenos apsolutnih prava, kao i placanja veceg iznosa od ta dva.
Pravila izdavanja racuna u elektronskom obliku
Najnovijim izmenama se prvi put u Zakon uvodi definisanje izdavanja racuna u elektronskom obliku.
Naime, dopunjenim odredbama propisano je da obveznik mo?e da izda racun na dva nacina:
1) U papirnom obliku,
2) U elektronskom obliku, kao elektronski dokument, pod uslovom da postoji saglasnost primaoca da prihvata racun izdat u elektronskom obliku, izuzev u slucaju da postoji obaveza izdavanja racuna u elektronskom obliku u skladu sa zakonom.
Medutim, Zakon dalje ne propisuje nacin davanja saglasnosti primaoca na racun izdat u elektronskom obliku, pa se pojavio problem primene ove odredbe u praksi.
U vezi sa tim, Ministarstvo Finansija je izdalo Mi?ljenje br. 011-00-00986/2020-04, kojim je pojasnilo da saglasnost mo?e biti data na bilo koji nacin na koji se vodi poslovna komunikacija, ukljucujuci i precutno davanje saglasnosti na osnovu placanja tako izdatog racuna.
Treba napomenuti da ce pomenuti uslov postojanja saglasnosti postojati samo do 1. januara 2022. godine, kada ce na osnovu odredbi va?eceg Zakona o racunovodstvu izdavanje racuna u transakcijama izmedu pravnih lica i preduzetnika biti obavezujuce u elektronskom obliku.
Evidentiranje u sistem PDV nakon propisanog roka
Najnovijim izmenama Zakona ukida se obaveza poreskog obveznika koji je u prethodnih godinu dana ostvario promet veci od 8 miliona rsd, da najkasnije do isteka prvog roka za predaju pojedinacne poreske prijave podnese evidencionu prijavu nadle?nom poreskom organu.
Pocev od 1. januara 2021. godine, ovaj obveznik mo?e podneti evidencionu prijavu i nakon propisanog roka, kao ?to to mo?e uraditi i poreski organ po slu?benoj du?nosti ukoliko je obveznik sam ne podnese. Medutim, u slucaju evidentiranja u sistem PDV nakon propisanog roka, posledice su sledece:
? Postojace obaveza obracuna i placanja PDV za sve promete koji su nastali od dana kada je trebalo da otpocne PDV aktivnost do dana evidentiranja,
? Pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik ce moci da ostvari samo za nabavku dobara i usluga, ukljucujuci i avanse, pocev od dana podno?enja evidencione prijave.
Storniranje racuna u kojem je gre?kom iskazan PDV
Najnovijim izmenama Zakona su precizirane pojedine odredbe u vezi sa storniranjem racuna i ispravkom gre?ke, u cilju otklanjanja nedoumica koje su se javljale u praksi.
Preciziran je clan 44. stav 1 Zakona koji propisuje da obveznik PDV koji u racunu iska?e veci iznos PDV od onog koji duguje, odnosno iznos PDV a da za to nije imao obavezu u skladu sa Zakonom, du?an je da tako iskazani PDV plati.
? 2018 Grant Thornton Serbia. All rights reserved. 4
Dakle, pocev od 1. januara 2021. godine, ovo pravilo ce se odnositi na sledece slucajeve:
1) Obveznik je izdao racun za oporezivi promet pri cemu je iskazao veci PDV od onog koji duguje,
2) Obveznik je izdao racun za izvr?eni promet koji nije oporeziv PDV pri cemu je u racunu iskazao PDV,
3) Obveznik je izdao racun sa iskazanim PDV pri cemu nije izvr?io promet,
4) Obveznik je izdao avansni racun sa pogre?no ili vi?e iskazanim PDV.
Dalje je precizirano i da obveznik u tom slucaju ima pravo da ispravi (smanji) obracunati PDV ukoliko:
? je izdao novi racun sa ispravljenim iznosom PDV, odnosno racun u kojem nije iskazan PDV, odnosno ako je stornirao racun u slucaju kada racun nije trebao da bude izdat,
? poseduje dokument primaoca racuna ? obveznika PDV u kojem navodi da PDV iskazan u racunu nije koristio kao prethodni porez, odnosno dokument primaoca racuna ? lica koje ima pravo na refakciju PDV u skladu sa Zakonom u kojem navodi da za taj iznos PDV nije podnet zahtev za refakciju.
Ukoliko imate dodatnih pitanja ili biste ?eleli da vi?e saznate o na?im uslugama, molimo Vas da nas kontaktirate.
Bice nam zadovoljstvo da se upoznamo i detaljnije prezentujemo na?e usluge i na? tim strucnjaka.
O nama
Grant Thornton u Srbiji pru?a usluge revizije, racunovodstva, finansijskog i poreskog savetovanja. Preko 30 zaposlenih u na?em sedi?tu u Beogradu poseduje bogato znanje i iskustvo da na?im klijentima pru?i istinski drugacije iskustvo.
Nata?a Bucevac-Stojkovic
Senior Manager
T +381 (0)11 404 95 60
E natasa.bucevac@rs.gt.com
Grant Thornton
Kneginje Zorke 2/4, Beograd
T +381 (0)11 404 95 60
E office@rs.gt.com
? 2018 Grant Thornton Serbia. All rights reserved.
?Grant Thornton? refers to the brand under which the Grant Thornton member firms provide assurance, tax and advisory services to their clients and/or refers to one or more member firms, as the context requires. Grant Thornton International Ltd (GTIL) and the member firms are not a worldwide partnership. GTIL and each member firm is a separate legal entity. Services are delivered by the member firms. GTIL does not provide services to clients. GTIL and its member firms are not agents of, and do not obligate, one another and are not liable for one another?s acts or omissions.
grantthornton.rs
